Waarom neemt de druk op het net toe?

Nederland werkt aan een duurzame samenleving. Dat betekent: in 2050 klimaatneutraal en al in 2030 55% minder CO₂-uitstoot dan in 1990. Deze transitie van fossiele brandstoffen naar elektriciteit en waterstof uit wind en zon is in volle gang.

Snelle elektrificatie

In het energiesysteem van de toekomst speelt elektriciteit een hoofdrol. Nu al zien we steeds meer elektrische auto’s, warmtepompen, zonnepanelen en windturbines. In industriële processen wordt ook steeds vaker elektriciteit ingezet. Deze elektrificatie is een zeer grootschalige omslag.

Meer wind en zon

Gelijktijdig groeit de productie van elektriciteit met zon en wind substantieel. Dat loopt zo’n vaart niet? Zeker wel: al in 2030 hebben we voor wind op zee 21 gigawatt aan opgesteld vermogen waarmee we dan in 75% van het huidig elektriciteitsverbruik in Nederland kunnen voorzien! Met zon hebben we dan ruim 25 gigawattpiek opgesteld vermogen. Dat is nu 18 gigawattpiek.

Kernenergie​

Ook kernenergie krijgt mogelijk een grotere rol in ons energiesysteem. Het kabinet onderzoekt of de huidige kerncentrales na 2033 langer open kan blijven. Daarnaast wil het kabinet mogelijk twee nieuwe kerncentrales bouwen. ​

Het is nodig om ook geld te stoppen in het elektriciteitsnet om al die elektriciteit te kunnen vervoeren van de energiebron – zoals een zonneweide, windpark of kerncentrale – naar een gebruiker zoals een bedrijf of huishouden.

Omslag in het systeem

Tot voor kort was de vraag naar elektriciteit voorspelbaar. Met regelbare energiecentrales bleef vraag en aanbod in balans. Maar het karakter van het energiesysteem verandert. Steeds meer processen stappen over op elektriciteit en de opwek van deze elektriciteit verschuift van regelbare centrales naar voornamelijk elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. Hierdoor wordt het in balans houden van vraag en aanbod veel uitdagender.

Gevolgen voor netgebruikers

Die veranderlijke productie van elektriciteit veroorzaakt ook bewegingen in de prijzen van energie. Zowel in een etmaal als in jaargetijden. Zo’n ‘nieuw systeem’ vraagt van verbruikers, leveranciers en beheerders dat ze flexibel kunnen inspelen op vraag en aanbod.

Pieken vermijden

Het is niet altijd druk op het elektriciteitsnet. In een jaar wordt de maximale capaciteit op veel plekken nu gedurende ca. 80 tot 100  uur (van de 8700 uur) bereikt. Dit gebeurt op hele zonnige dagen in de zomer met weinig verbruik, of op koude winterdagen als er veel afname is. Wanneer verbruikers flexibel kunnen inspelen op die schaarste, ontstaat er meer ruimte voor transport van nieuwe aansluitingen.